Dro ar ôl tro profwyd bod cig coch yn chwarae rhan bwysig mewn diet cytbwys a iach – dyna yw neges allweddol Hybu Cig Cymru (HCC) mewn ymateb i adroddiad diweddar gan Brifysgol Caergrawnt sy’n awgrymu bod bwyta cig coch yn gysylltiedig â risg uwch o Glefyd y Siwgr.
Dywedwyd bod y canfyddiadau, a gyhoeddwyd yn The Lancet Diabetes and Endocrinology (Dydd Mercher, 21 Awst 2024), yn amrywiol a heb fod yn bendant. Yn ogystal, adroddwyd bod arbenigwyr nad ydynt yn ymwneud â’r ymchwil wedi dweud taw dim ond cysylltiad sy’n cael ei brofi, ac nid achos, ac mae’r canlyniadau’n unol ag argymhellion cyfredol ar gyfer bwyta’n iach.
Wrth ymateb i’r newyddion o’i fferm yn Sir Fynwy, dywedodd Cadeirydd HCC, Catherine Smith: “Mae gan gig coch, fel rhan o ddiet cytbwys a iach, os yw’r maint iawn yn cael ei fwyta, lawer o fuddion iechyd i bobl o bob oed. Dydy’r awgrymiadau a wneir yma ddim yn bendant a gall bwytawyr deimlo’n hyderus fod y rhan fwyaf o ddigon o wyddonwyr yn bositif ynghylch y cyfraniad maethol, ecolegol, amgylcheddol a moesegol sydd gan gig coch mewn cymdeithas.
“Mae cig coch heb lawer o fraster yn llawn fitaminau a mwynau hanfodol, ac o’i gyfuno â chynhwysion iach eraill, mae’n cyfrannu at iechyd da fel rhan o ddiet cytbwys. Y ffordd symlaf o fyw yn iach yw bwyta amrywiaeth o wahanol fwydydd, ac mae cig coch yn un math o fwyd a all ein helpu i gael digon o’r haearn, potasiwm, magnesiwm, sinc, Fitaminau B a Fitamin D drwy gydol ein hoes.
“Yn llawn dop o’r fitaminau a mwynau hanfodol hyn, gall diet cytbwys gyda chig coch heb lawer o fraster yn gnewyllyn iddo, ein helpu i gadw’n heini a iach drwy gydol ein hoes. Gall bwyta hyd at 500g o gig coch wedi'i goginio bob wythnos fod yn ganolog i ddiet iach a chytbwys.”
Mae cig coch hefyd yn cynnwys ffosfforws, sydd ei angen i dyfu’n normal a datblygu esgyrn mewn plant, ac mae’n llawn protein, sy'n ddelfrydol pan fydd cig eidion yn cael ei ffrio’n gyflym ar ôl sesiwn yn y gampfa i'ch helpu i ddadebru, i ddatblygu cyhyrau ac i deimlo'n llawn egni.
Mae cig coch heb lawer o fraster (cig eidion, cig oen a phorc) yn cynnwys llawer o brotein naturiol, hab fawr o halen, ac mae’n darparu amrywiaeth o fitaminau a mwynau hanfodol sy’n cynnwys Fitaminau B - B12, Niasin (B3), B6, Fitamin D a mwynau megis Haearn, Sinc a Photasiwm.
Ychwanegodd Mrs Smith: “Wrth defnyddio cynhwysion eraill yn lle cig coch, gallai pobl fod mewn perygl o golli rhai maetholion hanfodol y mae eu hangen ar y corff er mwyn cadw’n iach.”
Mae’r canllawiau cyfredol gan Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol y DG yn argymell ein bod yn bwyta tua 70g o gig coch y dydd neu 500g o gig coch wedi ei goginio bob wythnos (tua 750g o gig amrwd)/5 cyfran yr wythnos. Wrth gadw cyfrannau i faint eich llaw neu becyn o gardiau, a’u cyfuno ag amrywiaeth o gynhwysion iach eraill, gall pobl fwynhau pum pryd o gig coch yr wythnos.
Hefyd, cynghorir pobl i fwynhau toriadau heb lawer o fraster, defnyddio dulliau coginio iach ac ymatal rhag bwyta gormod o gig coch wedi’i brosesu.
